Karpacki Szlak Domów i Ogrodów Historycznych cz. 3

12/01/201603/03/2016 Mały Podróżnik 1297 Views Jadło Karpackie, karczma, Karpacki Szlak Domów i Ogrodów Historycznych, Kopytowa, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Olszanica, Podkarpackie, Sanok

Karpacki Szlak Domów i Ogrodów Historycznych
część 3
Krzysztof Kobus – wrzesień 2015

OLSZANICA – Pałac BIESA

Następnego dnia obudziłem się w PAŁACU BIESA w OLSZANICY i nie powiem, że robiłem to z ochotą… Obserwacje astronomiczne do północy zrobiły swoje… Pałac Biesa w Olszanicy to kolejne miejsce na szlaku Domów i Ogrodów Historycznych. Sama wieś jest jedną z najstarszych na tym terenie bo wzmianki pisane są z XV wieku, ale zapewne istniała już wcześniej. W XIX wieku mieszkało w Olszanicy ok. 1000 mieszkańców! Pierwsza i druga wojna to niestety przejęcie majątku przez wojska różnych okupantów. Po II wojnie lepiej nie było bo i stanica wojskowa i PGR i ośrodek służby więziennej… No ale może dzięki temu pałac doczekał dzisiejszych – znacznie lepszych – czasów. Obiektem zarządza obecnie Podkarpacka Instytucja Gospodarki Budżetowej CARPATIA. Sam pałac to miejsce gdzie jest restauracja i kilka pokoi gościnnych, ale obok w nowym budynku jest centrum konferencyjne, SPA i hotel. Całość otacza piękny park. Szkoda, że w Olszanicy spędzamy tak mało czasu, ale od poranka czas nas goni.

Olszanica – Pałac Biesa

SANOK – skansen

Kolejnym punktem programu jest SANOK. Na zwiedzanie całego miasta z uroczą starówką czasu nie będzie ale nie mogę się powstrzymać jako bywalec by w telegraficznym skrócie przypomnieć, że są tu takie atrakcje jak zaułek i ławeczka Szwejka, piękny rynek, zamek z dwiema niezwykłymi ekspozycjami: kolekcją ikon (największą w Polsce) oraz galerią malarstwa Zdzisława Beksińskiego – jednego z najbardziej znanych polskich malarzy współczesnych. O czymś jeszcze nie napisałem, ale na rynek wrócimy. Na razie przez most jedziemy się na drugi brzeg Sanu gdzie czeka na nas Muzeum Budownictwa Ludowego. Mówiąc w skrócie SKANSEN… Nie byle jaki bo od dawna przez rzesze zwiedzających określany jako najpiękniejszy i jednocześnie największy (ponad 100 obiektów) w Polsce. Znajdziemy tu budownictwo Dolinian, Pogórzan, Łemków i Bojków. Ja uwielbiam sektor Bojkowski bo to jest architektura, której w terenie już nie zobaczymy, a jak ktoś zobaczy np. cerkiew z Grąziowej to naprawdę może się zakochać. Tym razem skupimy się na najnowszej inwestycji nazwanej “Galicyjski Rynek”. Skansen to zbiór zabytków ocalałych przed zniszczeniem. W takich obiektach po pierwsze trudno prowadzić jakąś stałą działalność użytkową po drugie rzadko mogą stanowić większą całość. Galicyjskie rynki z drewnianymi domami to widok powszechny w XIX wieku i uroczy patrząc współcześnie. Najpóźniej to II wojna położyła kres takim obiektom ale w Sanoku powstał pomysł zrobienia… rekonstrukcji takiego rynku. Będzie to rynek idealny, mający wszystkie elementy kulturowe, gospodarcze, religijne przynajmniej trzech kultur jakie na Podkarpaciu dominowały. Jako kopia budowana wg. dawnych planów lub planów obiektów, które nadal gdzieś przetrwały będzie wykorzystywana do normalnej działalności. Jak jest dom i pracownia zegarmistrza to niech tam pracuje prawdziwy zegarmistrz. Kiedy wejdziemy do zakładu krawieckiego, to niech tam stuka maszyna Singera i powstają stroje, pamiątki. W piekarni kupimy pyszny chleb, który popijemy w karczmie kwasem chlebowym. Po drodze spotkamy polskich rzemieślników, żydowskich kupców i prawosławnych. Pomysł genialny, a w życie wprowadzono go dzięki wielkim pieniądzom z Unii Europejskiej i wiedzy oraz wielu latom historycznych badań w skansenie. Same magazyny skansenu były wielką pomocą bo do umeblowania domów przy rynku trafiło 3.5 tysiąca eksponatów. Zegarmistrz ma zegarów muzealnych ok. 500 pod swoją opieką. Trzeba przyznać, że pomysł i realizacja na 10 przy skali ocen do 6… 😉

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku – Galicyjski Rynek – kapl. Św. Floriana

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku – Galicyjski Rynek

Galicyjski Rynek – pracownia zegarmistrzowska

Galicyjski Rynek – sklep kolonialny

Galicyjski Rynek

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku – Bojkowie – cerkiew z Grąziowej

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku – Łemkowie – chyża

SANOK – rynek

Zmęczeni wracamy na sanocki rynek. Po krótkim spojrzeniu czy nic się nie zmieniło wchodzimy do Karczmy “JADŁO KARPACKIE” na obiad i degustację dań regionalnych. Tu mamy kuchnię naprawdę regionalną ale tak cudownie pyszną, że trudno się oderwać od talerzy. Tu też czuć pogranicze i wpływy kuchni ukraińskiej… hreczanyki, fuczki, stolniki, pierogi z mąki razowej, fasola po żydowsku czy zalewajka na maślance,… Cudowne, wspaniałe miejsce dla miłośników dobrego jedzenia! Od razu podpowiem, jeżeli nie chcecie czekać na stolik to zamówcie go i idźcie zwiedzać skansen – tylko się nie spóźnijcie – kolejka chętnych będzie czekać na wasze miejsce…

Sanok – rynek z pomnikiem Zdzisława Beksińskiego – w tle karczma

Sanok – karczma “Jadło Karpackie”

KOPYTOWA

Dosłownie wypełnieni pysznym jedzeniem jedziemy do KOPYTOWEJ. Tutejszy dwór to dwie atrakcje: MUZEUM KULTURY SZLACHECKIEJ i… WARSZTATY PIERNIKARSKIE! Dwór właściwie już prawie nie istniał. Zdjęcia pokazujące jego stan przed rozpoczęciem odbudowy wystawiają najlepsze świadectwo dla obecnego właściciela Andrzeja Kołdera, kolekcjonera dzieł sztuki i kustosza Muzeum Zamkowego „Kamieniec” w Odrzykoniu. Tylko człowiek wielkiej wyobraźni i wiary w swoje siły mógł w ruinie zobaczyć to co jest obecnie. Piękny parterowy dwór polski. Na piętrze jest Muzeum Kultury Szlacheckiej. To co można zobaczyć to właściwie określa sama nazwa, a tytułowa szlachta to ta biedniejsza, nie magnaci, ale pełna patriotycznych uczuć i kolekcjonująca pamięć o Rzeczypospolitej. To ta szlachta, która tej Rzeczypospolitej była siłą! W piwniczce niespodzianka! Warsztaty Piernikarskie. Piernik to jedno z bardzo polskich ciast charakteryzujących się długim okresem przechowywania i niezwykłą plastycznością. Gotowe formy lub sama wyobraźnia przy wykrawaniu i lepieniu kawałków ciasta dają ogromne pole do popisu. Żałuję, że musiałem robić zdjęcia ale mam nadzieję, że na takie warsztaty wrócimy tu z chłopcami!