POLSKAMiejsca PL

Rzeczpospolita Ptasia – Ujście Warty (z serii: Odkryj swój EDEN w Polsce)

Co to jest EDEN? European Destinations of Excellence – najlepsze miejsca warte odwiedzin a mniej znane i tworzone w harmonii z otoczeniem.

logo_EDEN_200px EDEN to projekt, który ma na celu stworzenie europejskiej sieci uznanych i rozpoznawanych obszarów turystycznych charakteryzujących się wyjątkowymi walorami dla dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego Europy. Głównym organizatorem Konkursu jest Komisja Europejska. Polską edycję realizuje Polska Organizacja Turystyczna we współpracy z Ministerstwem Sportu i Turystyki. Tematy przewodnie kolejnych edycji Konkursu oraz podstawowe kryteria są ustalane przez Komisję Europejską.
Rzeczpospolita Ptasia w Ujściu Warty

Stolicą ptasiego państwa jest Słońsk. To tam działa Towarzystwo Przyjaciół Słońska, inicjator powołania Rzeczpospolitej Ptasiej. Skąd ten pomysł? Ponieważ zalewowe łąki w ujściu Warty są jednym z najważniejszych terenów dla ptaków na trasie ich przelotów. To tu mogą spokojnie odpocząć, podjeść by ruszyć dalej w drogę. Teren jest chroniony przez Park Narodowy Ujście Warty.

Rzeczpospolita Ptasia w Ujściu Warty
Rzeczpospolita Ptasia w Ujściu Warty

Jeżeli będziesz przestrzegał konstytucji i kodeksu obserwatora ptaków to możesz zostać Obywatelem Rzeczpospolitej Ptasie – dostaniesz swój paszport! Warto przytoczyć pierwsze 5 punktów z Konstytucji:

  1. Rzeczpospolita Ptasia jest dobrem wspólnym ptaków i ludzi.
  2. Obszar Rzeczpospolitej Ptasiej obejmuje rozlewiska przy ujściu Warty do Odry, a także serca i dusze jej obywateli.
  3. Stolicą Rzeczpospolitej Ptasiej jest Słońsk.
  4. Obywatelem Rzeczpospolitej Ptasiej zostaje ten, kto otrzyma jej paszport.
  5. Paszport Rzeczpospolitej Ptasiej może otrzymać każdy, niezależnie od narodowości, wyznania, płci, wieku i koloru skóry, komu drogie są sprawy ptaków i ich środowiska.
Rzeczpospolita Ptasia w Ujściu Warty
Rzeczpospolita Ptasia w Ujściu Warty

Co możemy robić na terenie RP kiedy już zostaniemy jej obywatelem? Przede wszystkim chodzić na długie spacery i obserwować ptaki, których zaobserwowano tutaj 280 gatunków. Niezależnie od pory roku kalosze mile widziane. Jakie ptaki możemy zobaczyć? Największą atrakcją są chyba tysiące gęsi różnych gatunków. Te ptaki w takiej masie robią wielkie wrażenie. Ale zobaczymy tu również perkozy, kaczki, łabędzie,  żurawie, czaple i wiele, wiele innych. Same nazwy szlaków turystycznych wiele mówią o tym co możemy zobaczyć: szlaki gęgawy i derkacza, szlak dzięcioła,  szlaki dudka i kani.

Krajobraz to liczne starorzecza, malownicze wierzby i pasące się krowy w miejscach gdzie wiosenne wody już opadły. Kiedyś Warta do odry wpadała wieloma korytami. Z czasem człowiek chciał zabrać rzece tereny przydatne pod wypas i zaczęła się melioracja, przekopano nowe koryto Warty i usypano wały przeciwpowodziowe. Pozostał jednak duży obszar zalewowy, który jest idealny dla dziesiątków tysięcy ptaków migrujących.

Słońsk

Do II wojny nazywał się Sonnenburg i jest miejscowością o historii zaczynającej się w końcu XIII wieku. Najważniejsze lata dla obecnego Słońska zaczęły się od połowy XV wieku. Słońsk stał się siedzibą brandenburskich joannitów. Wybudowali oni potężny zamek, który po wielu przebudowach stał do lat 70-tych XX wieku kiedy to spłonął. Pozostała malownicza ruina chociaż gdyby go odbudowano z przeznaczeniem na obiekt kultury i sztuki to mógłby  to być jeden z najciekawszych zrewitalizowanych zabytków.

Słońsk - zamek joannitów i kościół (d. kapl. zamkowa)
Słońsk – zamek joannitów i kościół (d. kapl. zamkowa)

Niedaleko ruin zamku wznosi się kościół obecnie pod wezwaniem MB Częstochowskiej. To dawna kaplica zamkowa joannitów. Wnętrze przepiękne! Sporo detali przypomina joannitów, a ołtarz główny pochodzi z kaplicy zamkowej elektorów brandenburskich w Kölln (Berlin). Jest w stylu renesansu i po analizie użytych materiałów stwierdzono iż stanowi połączenie dwóch ołtarzy. Niezwykle piękne są alabastrowe płaskorzeźby. Niezwykłe są też witraże z herbami rodów joannitów.

Słońsk - kościół (d. kapl. zamkowa) - sklepienia i jedna z alabastrowych płaskorzeźb
Słońsk – kościół (d. kapl. zamkowa) – sklepienia i jedna z alabastrowych płaskorzeźb

Okolice Rzeczpospolitej Ptasiej

Już sama wzmianka o Słońsku świadczy, że to obszar bogaty w pamiątki historii i to absolutnie niezwykłe. Jak już mowa o joannitach to przecież od razu na myśl przychodzą templariusze. No i słusznie! Niedaleko stąd jest do słynnych Chwarszczan, ale znajdziecie tu inne kamienne kościoły, których powstanie wiąże się z Zakonem Templariuszy.

Chwarszczany - kaplica templariuszy
Chwarszczany – kaplica templariuszy

Niezwykłym miejscem jest też Kostrzyń nad Odrą – twierdza w widłach Warty i Odry zniszczona do poziomu niewiele ponad metr nad ziemią. A było to twierdza jak ta w Osijeku, pełna domów, z kościołem, tramwajem. Niestety rok 1945 i huraganowy ostrzał to kres jej świetności i początek legendy.

Kostrzyn nad Odrą - twierdza, siedziba PN Ujście Warty i ciekawy piętrowy dworzec kolejowy
Kostrzyn nad Odrą – twierdza, siedziba PN Ujście Warty i ciekawy piętrowy dworzec kolejowy

(c) Portal Małego Podróżnika

Share