CHORWACJA – Solin czyli dawna Salona

09/09/202318/09/2023 Mały Podróżnik 1873 Views Chorwacja, Croatia, Dioklecjan, Salona, Solin, Split

CHORWACJA – Solin czyli dawna Salona

Tu urodził się cesarz Dioklecjan

22 XII 244 roku w Salonie urodził się przyszły cesarz Dioklecjan. Był chyba przywiązany do tej okolicy bo wybudował swój pałac w położonym obok na poziomie morza Spalatum czyli Splicie. Sam był ciekawą postacią bo nie należał do bogatej warstwy społeczeństwa rzymskiego i to do czego doszedł w życiu zawdzięcza karierze w służbie wojskowej i to wojsko obrało go cesarzem w 284 roku.

Ciemną stroną jego była nienawiść do chrześcijan i ich prześladowanie chociaż skala tych prześladowań może być wypaczone. Chichot historii polega na tym, że w jego mauzoleum w Splicie jest katedra chrześcijańska.

Zasługi dla Rzymu miał spore od zmian w armii przez unowocześnienie administracji po zmiany w w finansach i gospodarce. Co ciekawe potrafił dzielić się władzą wprowadzając tetrarchię („czwórwładzę”). Może to zapewniło mu ponad 20 lat panowania i nie został zabity przez następcę ale abdykował uzasadniając decyzję swoim stanem zdrowia. Ostatnie lata życia spędził w swoim pałacu w Splicie.

Salona, a pałac Dioklecjana – za stroną: salona.netlify.app (polecamy tę stronę)

Rzymska Salona

Patrząc na ruiny trudno uwierzyć, że to było niegdyś największe, najbogatsze, najludniejsze miasto rzymskiej prowincji Dalmacja. Liczyło do ok. 60 tysięcy mieszkańców przy niewiele ponad 20 tysięcy obecnie. Nazwa wzięła się od wydobycia soli i nawet współczesna nazwa Solin też do soli nawiązuje. Miasto otoczone murami obronnymi z kilkudziesięcioma basztami. Trudno uwierzyć, że nie przetrwało.

Widać część starą (lewa) i nową Salony – za stroną: salona.netlify.app (polecamy tę stronę)

Salona na tle współczesnej zabudowy Solin – za stroną: salona.netlify.app (polecamy tę stronę)

Rozwijało się tu chrześcijaństwo, któremu początkowo Dioklecjan sprzyjał. Zapewne znał biskupa Salony Dujana, którego w 304 roku kazał stracić z innymi wyróżniającymi się w Salonie wyznawcami chrześcijaństwa. Było to prawdopodobnie na terenie amfiteatru. Biskup Dujan potajemnie został pochowany na tutejszym cmentarzu. Kiedy atmosfera wokół chrześcijan się poprawiła wybudowano kaplicę nad jego grobem i w V wieku bazylikę.

Zniszczenie Salony

Około 614 roku miasto zostało zniszczone poprzez Awarów i Słowian. Zdobywcy postanowili się tu osiedlić. Rdzenni mieszkańcy schronili się w dawnym pałacu Dioklecjana stopniowo go przebudowując i zabudowując. Sama Salona straciła na znaczeniu kiedy dynamicznie rozwinął się Split mający lepsze położenie z dostępem do morza. Ciekawe, że odległość między Saloną i Splitem to raptem 8 km.

Widok z Salony (Solin) w kierunku Splitu. Od pierwszych budowli dzielnicy przemysłowej oddziela Solin Jadranska Magistrala

Co się zachowało?

Z jednej strony zdumiewająco dużo i z drugiej strony zdumiewająco mało. Teren olbrzymi, gdzie się wbije łopaty to wykopywane są cenne artefakty. Trzy obiekty są najważniejsze lub najbardziej imponujące wizualnie:

AMFITEATR – trzy kondygnacje, wymiary areny 65 x 40 metrów i ok. 17 000 widzów pojemność. Komputerowa rekonstrukcja pozwala na wyobrażenie sobie jak wyglądał w końcu II wieku kiedy go wybudowano. Rozebrany przez Wenecjan kiedy wiedzieli, że nie utrzymają miasta podczas inwazji tureckiej , a obawiali się, że Turcy przekształcą go w bastion artyleryjski.

Salona - rekonstrukcja wyglądu amfiteatru — Salona – rekonstrukcja wyglądu amfiteatru

CENTRUM DIECEZJALNE – wybudowane po zrównaniu religii w Cesarstwie Rzymskim na podstawie edyktu mediolańskiego z 313 roku. Ogromne z kilkoma bazylikami.