Kolegiata w Tumie
TUM – jedyna taka w Polsce romańska świątynia…
Kiedy przyjeżdża się do Tumu pod Łęczycą to trudno dać wiarę, że w takiej niewielkiej wiosce wznosi się najbardziej monumentalny i będący ikoną stylu romański kościół.
Ikona stylu ponieważ bryła jest dokładnie taka jak na większości rysunków pokazujących schemat romańskiej świątyni. Zachowały się również zdobienia. Przede wszystkim tympanon nad wejściem głównym i kapitele kolumn. Kolejnym elementem typowo romańskim są biforia i triforia czyli dzielone na dwa lub trzy otwory okienne w wieżach.
Kolegiata powstała w latach 1140-1161 na fundamentach opactwa Benedyktynów, którego założycielem być może był sam Św. Wojciech.
Młodsze legendy powstanie kościoła w tak niezwykłym miejscu (określanym niekiedy jako szczere pole) przypisują nawet siłom diabelskim bo niby kolegiata miała być w Łęczycy i tylko diabeł ja z miasta porwał i upuścił w Tumie. Tak naprawdę to niedaleko kolegiaty jest grodzisko czyli miejsce wczesnego osadnictwa. Łęczyca dzisiejsza powstała być może jako efekt migracji z kierunku Tumu.
O tym jak ważne było to miejsce warto podkreślić przytaczając kilka faktów:
– przypomina II katedrę wawelską i być może ci sami budowniczowie ją wznieśli
– odbyło się tu 21 synodów lokalnych (!)
– kolegiata było „oczkiem w głowie” władz kościelnych przez wieki i pod opieką królewską
– pochowano tu kilku znamienitych ludzi ówczesnych czasów jak Piotra Włosta i abp gnieźnieńskiego Jana Janika
– …
Niestety taki kościół przyciągał też podczas wojen wrogów. A niszczony był odbudowywany i przekształcany w obowiązującym w danej chwili stylu.
No i dziś mielibyśmy tu może wielostylowego „gargamela” ale zniszczenia II wojny były tak wielkie, że po prostu podejmując decyzję o odbudowie postanowiono przywrócić świątynię do stanu z jej romańskiej świetności. Wiele lat straszył żelbetowy strop, ale ostatnio został ukryty pod podwieszonym drewnianym sklepieniem.
Jest to tak niezwykła i tak ważna świątynia w Polsce, że warto podjąć trud dojechania tu nawet z daleka!
Obok jest również nieźle zachowane grodzisko, skansen, i XVIII wieczny drewniany kościółek Św. Mikołaja, a głodnych karczma nakarmi.
Zobacz dalej: Skansen „Łęczycka Zagroda Chłopska” lub wróć do STRONY GŁÓWNEJ
(c) Portal Małego Podróżnika
